Mareşal unvanı nedir? Mareşal unvanını kimler alabilir?

 

“Mareşal” veya 1923 ile 1934 seneleri arasındaki kullanımıyla “Müşir”, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) çerçevesinde yer alan Orgeneral veya Oramiral rütbesine layık görülen subayların, girdiği bir savaştan kazanılan zafere doğrudan bir etkide bulunduysa; meclis tarafından verilmekte olan bir askeri rütbedir. Halk içinde sıklıkla dile getirilen lakin birçok kişinin anlamını bilmediği ve ülkede kaç mareşal olduğu halk tarafından bilinmemektedir. 

 

Dünyanın var olmasından şimdiye kadarki sürede birçok savaş patlak vermiş, binlerce cephe açılmıştır. Yapılan savaşlarda öne çıkan ve savaşın seyrini değiştiren, bu sayede tarafına büyük zaferler kazandıran komutanlar rütbe atlatılır. Bu farklı rütbe ve terfiler günümüzde daha bilinçli bir şekilde yönetilmektedir.

 

 

 

Mareşal, Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde yer alan Türk Kara Kuvvetleri ve Türk Hava Kuvvetlerinin bütün rütbeleri arasında; en yüksek olan rütbe olarak karşımıza çıkmaktadır. Lakin Türk Deniz Kuvvetlerinde Mareşal rütbesi bulunmamaktadır. Onun yerine Mareşal ile eşdeğerli Büyükamiral rütbesi bulunmaktadır. Mareşal rütbesini diğer rütbelerden ayırmakta olan en belirgin özelliği ve farklılığıysa bekleme ve kıdem gibi etkenler ile bu rütbeyi alamamaktadır. Bu rütbeye sahip olmak için savaş esnasında büyük bir başarı gösterilmeli ve bu başarıyı gösteren askerin Orgeneral/ Oramiral olması gerekmektedir. Yani Orgeneral, Oramiralin savaş esnasında gösterdiği başarı ve savaşın kazanılmasında doğrudan etki etmesi üzerine verilmektedir. Savaşta üstün başarı sergileyen ve savaşın zafer ile sonuçlanmasında doğrudan etkisi bulunan subaylar, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından ilgili kanuna dayanılarak verilir.

 

 

 

Müşir, 1923-1924 seneleri arasındaki Türkiye Cumhuriyeti’nin en büyük askeri rütbesiydi. 26 Kasım 1934 tarihli 2590 sayılı Unvan ve Lakapların Kaldırılması Hakkındaki Kanun’un 3. maddesi gereğince ortadan kaldırıldı. Müşir rütbesine sahip olan askerlereyse Mareşal denmesine karar verilmiştir. Böylece Türkiye Cumhuriyeti’nin en yüksek rütbesi olan Müşir artık Mareşal olarak anılmaya başlandı ve bu kanun ile kararlaştırıldı.

 

TSK savaş halindeyken olağanüstü yetenekleriyle savaşta büyük etkiler uyandıran ve savaştan zafer ile çıkılmasına doğrudan katkısı bulunan Orgeneral(eğer denizciyse Oramiral) rütbesine sahip olan subayın, hayatta veya şehit düşmüş orgenerallere, TBMM tarafınca ilgili kanun baz alınarak verilecek olan en büyük askeri rütbe olmaktadır. Bu rütbeyle üstte belirtilen şartların yerine getirilmesi kesinlikle gereklidir, bu şartlar dışında bu rütbeyi almak imkansızdır.

 

 

 

• Mustafa Kemal Atatürk,

 

• Fevzi Çakmak.

 

Mareşal unvanını almak hiçte kolay değildir. Bu sebepten ötürü TSK’de ne kadar çalışılmış olunursa olsun, Mareşal unvanını hak etmek için tek yol savaş esnasında sergilenecek üstün yetenek ve başarıdır.

 

 

 

Millet Meclisi, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’yı “Müşir” (Mareşal) rütbesiyle “Gazi” unvanını; Sakarya Meydan Savaşı’nın zafer ile sonuçlanmasının ardından 19 Eylül 1921 senesinde verilmiştir.

 

Fevzi Çakmak, Mareşal rütbesini 31 Ağustos 1922 senesinde; Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nde aldığı zaferden sonra terfi ettirilmiştir.