Sultan 1.Kılıçarslan kimdir, ne zaman öldü, mezarı nerede bulundu?

Diyarbakır’da yapılan arkeolojik kazılar sonucunda Sultan 1. Kılıçarslan’ın mezarının bulunduğu yönünde ki açıklamalar sonrasında pek çok kişi Sultan 1. Kılıçarslan’ı araştırmaya başladı. Anadolu Selçuklu Devleti kurucusu olan Kutalmışoğlu Süleyman Şah’ın oğlu ve Anadolu Selçuklu Devletinin 2. Hükümdarı olan 1. Kılıçarslan’ın hayatı ve ne zaman öldüğü araştırılıyor.

Sultan 1. Kılıçarslan kimdir?

Tarihi kaynaklara göre 1079 – 1107 yılları arasında yaşadığı düşünülen Sultan 1. Kılıçarslan Anadolu Selçuklu Devletinin 2. Hükümdarıdır. 1. Haçlı seferleri sonucunda mağlup olan ve İznik’i Bizans İmparatorluğuna teslim etmek zorunda kalan 1. Kılıçarslan 1101 yılında ki 3. Haçlı seferlerinde 3 ayrı Haçlı ordusu ile savaşmış ve galip gelerek Haçlı ordusunun ilerleyişine son vermiştir. İstanbul’dan Suriye’ye giden tüm Haçlı ordusu yollarını kapatan 1. Kılıçarslan Bizansla yaptığı savaşlara ek olarak Anadolu’da güçlü bir beylik olan Danişmendli Beyliğini’de yıpratmak için seferler yapmıştır. Son döneminde Malatya’yı merkez haline getiren 1. Kılıçarslan Anadolu Selçuklularını Doğu Anadolu’nun en güçlü devleti haline getirdi. İlk hükümdar Kutalmış’tan beri süregelen taht kavgalarına son vererek Musul’u ele geçiren 1. Kılıçarslan Büyük Selçuklu tahtına da adaylığını adına okuttuğu hutbe ile duyurmuştur. Genç yaşta ölmesi üzerine Haçlılarla yapılan mücadeleleri sekteye uğramış ve Anadolu’da ki siyasi birlik zayıflamıştır.

Sultan 1. Kılıçarslan’ın ölümü

Emir Çavlı’nın Kılıçarslan’ın yönetiminde olan Rahle şehrini işgal etmesi üzerine sorunlar yaşayan ve içten çürütülmeye çalışılan 1. Kılıçarslan 11 yaşında ki oğlu Mesud’u kumandan olarak açıkladıktan sonra savaşların ve işgallerin ardı arkası kesilmemiştir. Yaşanan gelişmeler ve işgaller sonrasında Bizans ve Haçlıları savunması için gönderdiği 6.000 süvariyi geri çağıran 1. Kılıçarslan süvariler gelmeden Halep üzerinden askerlerini alarak Emir Çavlı’ya karşı harekete geçmiştir. Çavlıya göre daha az askeri olan ve süvarileri gelmeyen Kılıçarslan yaz mevsiminde yapılan savaşlarda üstün olmasına karşın ordusunda ki bazı askerlerin sayıya aldanması ve Büyük Selçuklu kumandanı Emir Çavlı’nın tarafına geçmeleri ile güçsüzleşmeye başlamıştır. Yaşanan bu değişimler 1. Kılıçarslan’ın mağlup olmasına neden oldu. Yaşanan gelişmelere rağmen yiğitlik gösteren Kılıçarslan direk olarak Çavlı’nın üzerine koşmuş ve gömleğini kesti. Ancak tüm bunlara rağmen 1. Kılıçarslan geri çekilmeye karar verdi. Geri çekilme sırasında 14 Haziran 1107’de atıyla Habur Çayı’nı geçmek isteyen Kılıçarslan silah ve zırhlarının ağırlığı nedeni ile boğularak ölmüştür. Birkaç gün sonra cesedi bulunmuş ve tabuta koyularak Meyyafarkin’e götürülerek defnedilmiştir. Ve türbeye Kubbet-us Sultan adı verilmiştir. Bu türbeye ilerleyen yıllarda pek çok hükümdar defnedilmiştir. Kılıçarslan’ın kızı olan Sa’ide Hatun 1130 yılında bu türbeye defnedilmiştir. İlerleyen süreçte bu bölgeye Sultan Mahallesi adı verilmiştir.

Kılıçarslan’ın ölümü sonrasında Emir Çavlı yürüyüşüne devam etmiş ve Kılıçarslan’ın oğlu Mesud’u yakalamıştır. Kılıçarslan’a biat eden tüm köyleri tekrar alan Emir Çavlı tüm toprakları Büyük Selçuklu’ya katmıştır.

Kılıçarslan’ın Anadolu’ya gelmesi o dönem büyük mutluluğa yol açmıştır. Ölümü de aynı şekilde büyük üzüntü ile karşılanmıştır.

12 Ocak 2021 tarihinde Dicle Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karakoç Sultan 1. Kılıçarslan’ın mezarının Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde olduğunu keşfetti. Orta Çeşme Parkı’nda bulunan türbede yapılan çalışmalar ile Sultan 1. Kılıçarslan, kızı Sa’ide Hanım başta olmak üzere pek çok kemiğe ulaşıldı.

 

Takip Et: