Hayvanların genetiği yurt dışından ithal edilen hayvanlar ile birlikte bozulmaktadır. Bakanlık ülkemizde hayvancılığın artması adına birçok destek uygulaması yapmaktadır. Ancak ülkemizde hala et ve hayvan ithalatı oldukça fazladır. Bu hayvanlar geldikleri ülkelerden hastalık taşırken, ülkede bulunan hayvanlar ile bir araya geldiğinde ise genetik değişimi yaşamaktadır.
Yerli üretimi arttırmak isteyen Bakanlık, hayvancılık ile uğraşan kişilere çeşitli destekler sağlayarak o kişilerin doğal ve genetiği bozulmamış hayvanlar yetiştirmesini istiyor. Yurt dışından ithal edilen hayvanlar birçok hastalık ve gen bozukluğu ile ülkemize gelmektedir. Bunları önlemek isteyen Ziraat ve Orman Bakanlığı, Hayvan Genetik Kaynakları Yerinde Koruma ve Geliştirme Desteklemeleri Esasları Tebliği adı altında bir uygulama başlatmıştır. Bu uygulama ile birlikte hayvan üreticilerine maddi destek sağlanmaktadır. B destek ile birlikte üretilen hayvanların genetiklerinin bozulmaması hedeflenmektedir.
Hayvan genetik koruma desteklemesi
Ülkemizde yetişen hayvanların geni yurt dışından gelen hayvanlar ile birlikte bozulmuştur. Bunu engellemek isteyen Bakanlık, ithal hayvan getirmeye çalışan kişilerin önüne zorluklar çıkarmaktadır. Ülkemize Polonya’dan deli dana, Bulgaristan’dan mavi dil ve Brezilya’dan Şarbon gibi hastalıklar oradan ithal edilen hayvanlar sayesinde gelmiştir. Bu hastalıklar için aşı desteği sağlayan devletimiz ayrıca hayvan genetiği koruması için uygulamalarda düzenlemektedir.
TÜBİTAK ülkemizde hayvan genetiği üzerine araştırmalar yapmaktadır. Bu araştırmalar neticesinde hayvan biyoteknoloji merkezleri kurularak hayvanların genetiğinin korunması sağlanmaya çalışılmaktadır. Hayvanlara has tedaviler ve çalışmalar yürütülen merkezde hayvanların genlerinin bozulmaması adına adım atılmaktadır.
Başvurular nasıl yapılır?
Devlet tarafından genetik korumaları altında hayvan üreticilerine maddi destek verilmektedir. Bu destekten yararlanmak isteyen kişiler il ve ilçe müdürlüklerine başvuru yaparak bu ödemeden faydalanabilmektedir.
Hayvan genetik desteği başvurusu için lüzumlu şartlar
- Hayvan genetik desteğine başvuracak kişiler, üretimde oldukları hayvanları devlete kaydettirmeleri şarttır.
- Olduğu yerde koruma desteği alacak kişilerin yetiştireceği hayvan cinsleri sınırlıdır. Bu kişiler belirli bölgede oturmak zorundadırlar.
- Başka bir iş ile uğraşmayan ve çocuklarından birinin yanında çalışan olarak bulunan kişilere destek verilmektedir.
- Büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiricileri dışındaki kişiler bu destekten yararlanamaz.
- Destek alacak kişilerin tarımsal destek eğitimlerine katılmaları gerekir.
Gen desteği ne kadar veriliyor?
Gen Desteği Meydana getirilen Mevzular Birime Destek (TL/baş)
- Büyükbaş Koruma 600 TL
- Küçükbaş Koruma 90 TL
- Sığır Pedigrili Koruma 800 TL
- Arı Koruma 40 TL
- Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Seçkin Sürü Yavru 70 TL
- Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Taban Sürü Yavru 40 TL
- Halk Elinde Manda Islahı 850 TL
- Damızlığa ayrılan manda yavrusu desteği 200 TL
- Damızlık Adam Materyal koç ve teke desteği 200 TL
Hayvan ırkları ve desteklenecek iller
- Boz sığır: Edine, Çanakkale, Kocaeli, Balıkesir ve Bursa
- Boz sığır ırkları için pedigrili desteği: Edine, Çanakkale, Kocaeli, Balıkesir ve Bursa
- Yerli kara sığırı: Karaman, Çankırı, Konya, Ankara ve Antalya
- Yerli kara sığırı pedigrili desteği: Karaman, Koya, Ankara, Çankırı
- Yerli güney sığırı: Adana, Osmaniye, Maraş, Urfa, Diyarbakır, Hatay
- Doğu Anadolu kırmızısı sığırı: Erzurum, Kars ve Artvin
- Kilis sığırı: Hatay, Urfa, Mersin
- Zavot sığırı: Kars ve Ardahan
- Sakız koyunu: İzmir
- Kıvırcık koyunu: Kocaeli
- Gökçeada koyunu: Çanakkale
- Karagül koyunu: Tokat
- Çine çaparı koyunu: Aydın
- Hemşin koyunu: Erzurum ve Artvin
- Norduz koyunu: Van
- Dağlık koyunu: Konya ve Afyon
- Tuğ koyunu: Kars ve Ardahan
- Karakaçan koyunu: Balıkesir
- Kilis keçisi: Hatay, Kilis
- Honamlı keçisi: Isparta ve Antalya
- Abaza keçisi: Artvin
- Kaçkar keçisi: Artvin
- Gürcü keçisi: Ardahan
- Tiftik keçisi: Kırıkkale ve Siirt
- Halep keçisi: Hatay, Antep
- Norduz keçisi: Van
- İspir keçisi: Erzurum ve Rize
- Mahalli keçisi: Diyarbakır
- Kafkas arısı: Artvin ve Ardahan
Yerinde koruma desteği
Yerinde koruma desteğini ilinde herhangi bir hastalık görülmemiş ve ikamet yeri belli olan hayvan üreticileri alabilmektedir. Bu bölgelerde 1 yıl içerisinde hastalık olmamış ve melez ırk bulunmuyorsa kişilere destek verilir.
Boz ırk ve yerli kara ırklara özel olarak verilen pedigrili koruma desteği, bu ırkların bebeklerine özel verilen destektir. Bu desteği almak isteyen hayvan üreticilerinin hayvanlarını Bakanlık’a kaydetmeleri gerekmektedir. Korunacak hayvanlar toplam hayvan sayısının en fazla %20’si kadar olmalıdır.
Bu desteklerden yararlanacak kişiler Enstitü tarafından belirlenen şartları yerine getirmelidir. Şartları yerine getiren kişiler ile sözleşme imzalanır. Destek kapsamında belirlenen hayvana sayısına destek verilmektedir. Ödeme alan hayvan üreticileri projeden ayrılmaları halinde aldıkları ödemeleri tekrar teslim etmek zorundadırlar. Teslim etmeyen hayvan üreticilerine cezai işlem uygulanmaktadır. Destek alacak kişilerin hayvanları TÜRKVET ve Arı Kayıt Sistemi’ne kayıtlı olması gerekir.
Halk elinde küçükbaş ve Anadolu mandası ıslahı projesi
Halk elinde küçükbaş ve Anadolu mandası ıslah projesinde yararlanmak isteyenler de diğer hayvan üreticileri gibi Ziraat ve Orman Müdürlüklerine başvuru yapmaları gerekir. Bu proje için hayvan üreticilerinin yeterli sayıda hayvan sayısına sahip olması gerekir.
Hayvan sayısını tutturan kişiler hayvan sayısına göre malzeme de bulundurmak zorundadır. Eğer hayvan malzemesi az olan hayvan üreticisi varsa, proje kapsamında bu kişilere malzeme temini yapılmaktadır. Küpeli hayvan bulundurması zorunlu olan kişiler kayıtlı olan hayvanlara yanlış materyal temini yapması halinde ödeme alamamaktadır.
